Gala de inauguración Fausto, de Murnau, sonorizada en directo por la Orquesta Sinfónica de Galicia

May 20, 2017 | Noticias

[:es]
Fausto, la que fuera la última película hecha en Alemania de F.W. Murnau, en su versión restaurada por Luciano Berriatúa, será la obra maestra del cine mudo que este año inaugurará el (S8) el próximo viernes 26 de mayo en el Palacio de la Ópera. Sonorizada por la Orquesta Sinfónica de Galicia, que en 2017 celebra sus 25 años. Un aniversario significativo, como para el (S8) es alcanzar ese número 8 que su nombre lleva en honor a las películas de pequeño formato. La OSG esta ocasión contará con la dirección de José Ramón Encinar y con las intervenciones de la soprano Ilduara Perianes y la mezzosoprano María Rivera. La partitura que interpretará la Orquesta es la compuesta por el zaragozano Jesús Torres, galardonado con el Premio Nacional de Música en 2012, y cuyos trabajos han recorrido las más prestigiosas instituciones y festivales del mundo.
Bajo la sombra de Mefisto
“La película empieza con la más notable y turbadora imagen jamás creada por el claroscuro alemán. La caótica densidad de los planos de apertura, la luz surgiendo de entre la niebla, los rayos que atraviesan el aire opaco, quitan en aliento… Ningún otro director, ni siquiera Lang, consiguió conjurar lo sobrenatural con tanta maestría. La ciudad entera parece ir desapareciendo bajo los vastos pliegues de la túnica de un demonio (¿o es una gigantesca nube baja?) a medida que las fuerzas diabólicas se preparan para devorar los poderes celestiales. La cámara de Carl Hoffmann da a la parte terrenal de film un modelado extraordinario y tiene el poder de impregnarlo todo, hasta la tela de un traje, con satanismo…”. Así habla Lotte Eisner (cineasta y autora de uno de los más importantes libros sobre el expresionismo alemán, La pantalla demoniaca) de la fotografía de Fausto, que junto con la dirección de arte –decorados y trajes– ayudan a dar forma al terror y a la oscuridad expresionista del film.
Fuertemente influenciado por el tiempo que pasó en la compañía teatral de Max Reinhardt, para quien figuras como el noruego Edvard Munch diseñaron decorados, Murnau da una imagen pictórica a esta versión de la leyenda tradicional alemana. En principio, un Fausto según la adaptación de Goethe, pero que Murnau aprovecha para subvertir roles (el de Gretchen, la mujer, culpable, por ejemplo, a la que redime), para hacer una crítica velada a la religión, e incluso para introducir bromas –como es el caso de la apuesta entre el arcángel y Mefisto con la que se abre el film. Aunque con una filmografía temática y estéticamente heterogénea y dispar (recordemos que el mismo hombre es responsable de films como El último, Amanecer, Nosferatu y Tabú), Murnau supo inventar y explorar como pocos las posibilidades del cine mudo, cuando era apenas un medio recién nacido.
Las múltiples caras de Fausto
Fausto fue una superproducción en medio de una Alemania sumida en la crisis después de la guerra perdida, posible gracias a los compatriotas que triunfaban en los Estados Unidos gracias a la máquina de sueños. Figuras internacionales en la época fueron los protagonistas del film: uno de los más grandes actores alemanes, Emil Jannings (El ángel azul, El último) encarnó a un icónico Mefisto; la leyenda del teatro sueco Gösta Ekman jizo las veces de Fausto; completan el reparto personalidades como William Dieterle, la estrella de cine mudo Camilla Horn y la bailarina del Moulin Rouge inmortalizada por Toulouse-Lautrec, Yvette Guilbert.
Su naturaleza y su destino era la distribución internacional, y por esa razón la película fue filmada con varias cámaras a la vez, con la idea de producir copias suficientes para el mercado al que aspiraba. De ahí surge la particularidad de la versión restaurada que tendremos ocasión de ver. Luciano Berriatúa (en una colaboración de la Filmoteca Española con el Federal Film Archive of Berlin, el German Institute for Film Studies y la Friedrich Wilhelm Murnau Foundation) fue el encargado de esta restauración, fruto de una minuciosa investigación y una mirada rigurosa. Al iniciar el proceso, Berriatúa descubrió varias versiones de la película procedentes de ocho negativos distintos, consecuencia de la práctica habitual en las superproducciones de la época de la que antes hablábamos, ocasionada por la precariedad de los materiales de la época, que dificultaban la copia de negativos. La restauración se hizo a partir de las tomas y los encuadres con las que Murnau hizo el montaje estrenado en Alemania en 1926, en un intento por permanecer lo más fieles posible a la visión de Murnau.

Escuchando a Fausto
Creada en 1992 por el Ayuntamiento de A Coruña, ciudad en cuyo Palacio de la Ópera tiene su sede, la Orquesta Sinfónica de Galicia (OSG) es una de las agrupaciones orquestales de mayor proyección en España además de una marca internacional con seguidores en los cinco continentes. En su discografía, editada por importantes sellos como Deutsche Gramophon, Sony, EMI, DECCA, Koch, Naïve, BMG y Arts, figuran nombres como los de Juan Diego Flórez, Kaori Muraji, Peter Maag, Antonio Meneses, Iván Martín, Manuel Barrueco —con quien ha sido nominada al Grammy 2007 por el mejor álbum clásico del año—, María Bayo, Plácido Domingo, Juan Pons o Ewa Podles entre otros. Una orquesta premiada con la Medalla de Oro de la Real Academia Galega de Belas Artes y es Premio Cultura Galega da Música 2010, y que interpretará en directo la banda sonora de Fausto.
La partitura elegida para la ocasión es la de Jesús Torres. Una partitura estrenada en 2009 en el Teatro de la Zarzuela de Madrid, y que es una obra de creación por derecho, más allá del simple subrayado y de la música incidental, cuya ambición la equipara con una ópera o una sinfonía. Torres, que estructura su pieza en nueve movimientos, utiliza estrategias como el contraste, una estructura ascendente y un especial uso de la voz humana para dar una dimensión personal y autónoma a su obra, que consigue brindar una nueva experiencia estética y abrir una nueva dimensión en el film de Murnau.
FUNCIÓN: Viernes 26 de mayo. 20:30 h. Palacio de la Ópera, Glorieta de América s/n, A Coruña.
DURACIÓN: 119 minutos
ENTRADAS: A través del Servicio de Venta de Entradas de //ABANCA, por internet las 24 horas del día (entradas.abanca.com) en el teléfono 902 43 44 43 hasta 24 horas antes de cada espectáculo, de 8 a 22 horas de lunes a sábado. La compra por teléfono e internet está sujeta a los gastos de gestión que aplica //ABANCA. La Taquilla de la Plaza de Orense, de lunes a viernes, excepto días festivos, de 9.30 a 13h. y de 16.30 a 19.30h. Y en la taquilla del Palacio de la Ópera, el mismo día de la representación de 11 a 14h. y de 17h hasta el comienzo del espectáculo.
[:gl]
Fausto, a que fora a última película feita en Alemaña de F.W. Murnau, na súa versión restaurada por Luciano Berriatúa, será a obra mestra do cinema mudo que este ano inaugurará o (S8). Sonorizada en direito pola Orquestra Sinfónica de Galicia, que en 2017 celebra os seus 25 anos. Un aniversario significativo, como para o (S8) é alcanzar ese número 8 que seu nome leva, en honra ás películas de pequeno formato. A OSG esta ocasión contará coa dirección de José Ramón Encinar e coas intervencións da soprano Ilduara Perianes e a mezzosoprano María Rivera. A partitura que interpretará a Orquestra é a composta polo zaragozano Jesús Torres, galardoado co Premio Nacional de Música en 2012, e cuxos traballos percorreron as máis prestixiosas institucións e festivais do mundo.
Baixo a sombra de Mefisto
“A película empeza coa máis notable e turbadora imaxe xamais creada polo claroscuro alemán. A caótica densidade dos planos de apertura, a luz xurdindo de entre a néboa, os raios que atravesan o aire opaco, quitan o alento… Ningún outro director, nin sequera Lang, conseguiu conxurar o sobrenatural con tanta mestría. A cidade enteira parece ir desaparecendo baixo os extensos pregues da túnica dun demo (ou é unha xigantesca nube baixa?) a medida que as forzas diabólicas se preparan para devorar os poderes celestiais. A cámara de Carl Hoffmann dá á parte terreal do filme un modelado extraordinario e ten o poder de impregnalo todo, ata a tea dun traxe, con satanismo…”. Así fala Lotte Eisner (cineasta e autora dun dos máis importantes libros sobre o expresionismo alemán, A pantalla demoniaca) da fotografía de Fausto, que xunto coa dirección de arte –decorados e traxes– axudan a dar forma ao terror e á escuridade expresionista do filme.
Fortemente influenciado polo tempo que pasou na compañía teatral de Max Reinhardt, para quen figuras como o noruegués Edvard Munch deseñaron decorados, Murnau dá unha imaxe pictórica a esta versión da lenda tradicional alemá. En principio, un Fausto segundo a adaptación de Goethe, pero que Murnau aproveita para subverter roles (o de Gretchen, a muller, culpable, por exemplo, á que redime), para facer unha crítica velada á relixión, e mesmo para introducir bromas –como é o caso da aposta entre o arcanxo e Mefisto coa que se abre o filme. Aínda que cunha filmografía temática e esteticamente heteroxénea e dispar (lembremos que o mesmo home é responsable de films como El último, Amanecer, Nosferatu e Tabú), Murnau soubo inventar e explorar como poucos as posibilidades do cinema mudo, cando era apenas un medio recentemente nado.
As múltiples caras de Fausto
Fausto foi unha superprodución no medio dunha Alemaña sumida na crise despois da guerra perdida, posible grazas aos compatriotas que triunfaban nos Estados Unidos grazas á máquina de soños. Figuras internacionais na época foron os protagonistas do filme: un dos máis grandes actores alemáns, Emil Jannings (El ángel azul, El último) encarnou a un icónico Mefisto; a lenda do teatro sueco Gösta Ekman fixo as veces de Fausto; completan o repartición personalidades como William Dieterle, a estrela de cinema mudo Camilla Horn e a bailarina do Moulin Rouge inmortalizada por Toulouse-Lautrec, Yvette Guilbert.
A súa natureza e o seu destino era a distribución internacional, e por esa razón a película foi filmada con varias cámaras á vez, coa idea de producir copias suficientes para o mercado ao que aspiraba. De aí xorde a particularidade da versión restaurada que teremos ocasión de ver. Luciano Berriatúa (nunha colaboración da Filmoteca Española co Federal Filme Archive of Berlin, o German Institute for Film Studies e a Friedrich Wilhelm Murnau Foundation) foi o encargado desta restauración, froito dunha minuciosa investigación e unha mirada rigorosa. Ao iniciar o proceso, Berriatúa descubriu varias versións da película procedentes de oito negativos distintos, consecuencia da práctica habitual nas superproduccións da época da que antes falabamos, ocasionada pola precariedade dos materiais, que dificultaban a copia de negativos. A restauración realizouse a partir das tomas e encadres cos que Murnau fixo a montaxe estreada en Alemaña en 1926, nun intento por permanecer o máis fieis posibles á visión de Murnau.

Escoitando a Fausto
Creada en 1992 polo Concello da Coruña, cidade onde o Palacio da Ópera ten a súa sede, a Orquestra Sinfónica de Galicia (OSG) é unha das agrupacións orquestrais de maior proxección en España ademais dunha marca internacional con seguidores nos cinco continentes. Na súa discografía, editada por importantes selos como Deutsche Gramophon, Sony, EMI, DECCA, Koch, Naïve, BMG e Arts, figuran nomes como os de Juan Diego Flórez, Kaori Muraji, Peter Maag, Antonio Meneses, Iván Martín, Manuel Barrueco (con quen foi nomeada ao Grammy 2007 polo mellor álbum clásico do ano), María Bayo, Plácido Domingo, Juan Pons ou Ewa Podles entre outros. Unha orquestra premiada coa Medalla de Ouro da Real Academia Galega de Belas Artes e é Premio Cultura Galega da Música 2010, e que interpretará en directo a banda sonora de Fausto.
A partitura elixida para a ocasión é a de Jesús Torres. Unha partitura estreada en 2009 no Teatro da Zarzuela de Madrid, e que é unha obra de creación por dereito, máis aló do simple subliñado e da música incidental, cunha ambición que a equipara cunha ópera ou unha sinfonía. Torres, que estrutura a súa peza en nove movementos, utiliza estratexias como o contraste, unha estrutura ascendente e un especial uso da voz humana para dar unha dimensión persoal e autónoma á súa obra, que consegue brindar unha nova experiencia estética e abrir unha nova dimensión no filme de Murnau.
FUNCIÓN: Venres 26 de maio. 20:30 h. Palacio da Ópera, Glorieta de América s/n, A Coruña.
DURACIÓN: 119 minutos
ENTRADAS: A través do Servizo de Venda de Entradas de //ABANCA, por internet as 24 horas do día (entradas.abanca.com) e no teléfono 902 43 44 43 ata 24 horas antes de cada espectáculo, de 8 a 22 horas de luns a sábado. A compra por teléfono e internet está suxeita aos gastos de gestion que aplica //ABANCA. A Taquilla da Praza de Ourense, de luns a venres, excepto días festivos, de 9.30 a 13h. e de 16.30 a 19.30h. E na taquilla do Palacio da Ópera, o mesmo día da representación de 11 a 14h. e de 17h ata comezo do espectáculo.[:en]
Faust, the last film made in Germany by F.W. Murnau, in a new print restored by Luciano Berriatúa, will be the masterpiece opening the 8th edition of (S8) next Friday May 26th in the Palacio de la Ópera. The live soundtrack will be performed by the Galician Symphonic Orchestra, that in 2017 is celebrating its 25th anniversary. The Orchestra will be directed this night by José Ramón Encinar, and it will feature the soprano Ilduara Perianes and the mezzosoprano María Rivera. They will perform the score written by Jesús Torres, awarded with the Spanish National Music Award in 2012, and whose works have been in prestigious venues all around the world.
Under the Shadow of Mefisto
Friedrich Wilhelm Murnau is the author of some of the most incredible works not only of silent cinema, but of film history. His are Nosferatu, The Last Laugh, Sunrise and Tabu, as dissimilar as pioneers in their aesthetic ambitions, as was Faust, his last film made in Germany. In a Germany plunged into crisis, Faust was a blockbuster made from money overseas at a time when the Europeans who had emigrated were building Hollywood, the factory of myths and dreams. An adaptation of the popular myth (sifted by Goethe) of the sage who sells his soul to the devil, which hid a fierce social critique among his folds. The impressive images are the fruit of the chiaroscuro of photography, the mastery of the framing and the pictorial illusion and the expressionist theatrical illusionism, that evokes the time of Murnau in the company of Max Reinhardt. The acting is a highlight: one of the greatest German actors, Emil Jannings (The Blue Angel) as the iconic Mefisto, the legend of the Swedish theater Gösta Ekman as Faust, and stars like William Dieterle, Camilla Horn and the dancer of the Moulin Rouge, Yvette Guilbert, immortalized by Toulouse-Lautrec.
The Multiple Faust’s Faces
Luciano Berriatúa (in a collaboration of the Spanish Cinematheque with the Federal Film Archive of Berlin, the German Institute for Film Studies and the Friedrich Wilhelm Murnau Foundation) was responsible for this restoration, the fruit of a thorough research and a rigorous look. At the beginning of the process, Berriatúa found several versions of the film from eight different negatives, a consequence of a standard practice in the superproductions of the time in which it was usual to shoot with several cameras at the same time to have several negatives and thus to provide prints to the international market. The restoration was made from the shots and the frames with which Murnau made the edition released in Germany in 1926.

Listening to Faust
Fausto will be given a live soundtrack by the Galician Symphonic Orchestra, which celebrates its 25th anniversary in 2017. On this occasion the OSG will be directed by José Ramón Encinar and the singers will be the soprano Ilduara Perianes and the mezzosoprano María Rivera. The score that the Orchestra will play is the one composed by Jesús Torres, winner of the National Music Award in 2012, whose works have toured the most prestigious institutions and festivals in the world. A score released in 2009 at the Teatro de la Zarzuela in Madrid, which is a creative work by right, beyond the simple underline and incidental music whose ambition equates it with an opera or a symphony. Torre, who structures his piece in nine movements, uses strategies such as contrast, an ascending structure and a special use of the human voice to give a personal and autonomous dimension to his work, which manages to offer a new aesthetic experience and open a new dimension in Murnau’s film.
DATE: Friday May 26th. 8:30 pm. Palacio de la Ópera, Glorieta de América s/n, A Coruña.
DURATION: 119 minutos
TICKETS: Online via the ticket service of //ABANCA (entradas.abanca.com) or via telephone in the 902 43 44 43 until 24 hours before the show, from 8 am a 10 pm from Monday to Saturday. The box offices in the Plaza de Orense, from Monday to Friday, except holidays, open from 9.30 am a 1 pm and from 4.30 pm to 7.30 pm. In the Palacio de la Ópera box offices you can buy your tickets the day of the show from 11 am a 2 pm and from 5 pm to the beginning of the show.[:]

PUBLICACIONES RECIENTES