DANIELA CUGLIANDOLO
Sala (S8) Palexco | Mércores 4 de xuño | 17:00 horas | Entrada libre a todas as sedes ata completar capacidade. Non será posible acceder ás salas unha vez empezada a proxección.
Las mucamas asesinas (triloxía)
Daniela Cugliandolo | 2000 | A Arxentina | Super 8 | 10 min
Inspirada na obra de teatro Las criadas, de Jean Genet, nesta versión as criadas logran o seu desexo, envelenan a señora e entréganse ao pracer co resto do persoal doméstico.
Nosferatu 2000
Daniela Cugliandolo | 1999 | A Arxentina | Super 8 | 3 min
Unha versión do clásico vampiro que, voraz e sensual, consome as súas submisas vítimas sen atopar saciedade.
Cocinero
Daniela Cugliandolo | 1999 | A Arxentina | Super 8 | 3 min
A historia dun cociñeiro que mestura os ingredientes de cociña co odio a unha muller.
Alicia, Lewis Carroll y el tiempo
Daniela Cugliandolo | 2000 | A Arxentina | Super 8 | 3 min
Un gran libro, en versión cinematográfica libre, sobre a curiosidade que abre camiños, a manipulación do tempo e a transgresión no amor.
Gina
Daniela Cugliandolo | 1999 | A Arxentina | Super 8 | 3 min
Unha glamorosa ladroa e os seus secuaces dan o golpe definitivo.
in fellini
Daniela Cugliandolo | 2012 | Italia, España | Super 8 dixitalizado | 4 min
Entre os raídos decorados de Cinecittà, un antigo acueduto romano e a Fontana di Trevi, os dous personaxes deambulan cos seus discursos solitarios. A desconexión é a morte do amor e eles son as súas pantasmas.
Pneurosis (en el baño)
Daniela Cugliandolo | 2001 | A Arxentina | Super 8 dixitalizado | 5 min
Fragmentación e repetición; os obxectos cotiáns ao servizo das obsesións dunha muller que amosa algo máis que os seus hábitos de hixiene.
Spaghetti del rock (videoclip de Divididos)
Daniela Cugliandolo | 2012 | A Arxentina | Super 8 dixitalizado | 5 min
Se fose posible rearmar o amor… No medio dun gran crebacabezas cubista, a mirada dun arlequín suspendido traspasa as máscaras.
Cien hombres ni uno más (videoclip de Nacho Umbert & la Compañía)
Daniela Cugliandolo | 2012 | España, A Arxentina | Super 8 dixitalizado | 3 min
Un paseo pola costa norte de Cataluña; pescadores que axexan mar a fóra; debaixo, a danza acuática da lura.
Odisea
Daniela Cugliandolo | 2015-16 | A Arxentina, España | Super 8 dixitalizado | 4 min
Os múltiples significados da auga, de se facer ao mar, estar de viaxe, arelar a costa. Esta curtametraxe inspírase na Odisea de Homero, unha épica sobre a aventura, a nostalxia e a supervivencia, e en Ulises, icona somerxida nos vaivéns da existencia humana.
Flama
Daniela Cugliandolo | 2016 | A Arxentina, España | Super 8 dixitalizado | 3 min
Poderosa muller condutora de lumes. Ancestrais rituais sagrados. A rocha devén area e a madeira chama.
Gaias
Daniela Cugliandolo | 2021 | A Arxentina, España | Super 8 dixitalizado | 2 min
Rachaduras polícromas espállanse sobre dúas deusas á beira do mar Mediterráneo.
DANIELA CUGLIANDOLO
A REGRA DO XOGO
A regra do xogo é simple: un carrete de Super 8 en branco e negro, uns tres minutos filmables cos que hai que armar unha historia montada na cámara. A limitación, a imaxinación e a bagaxe propia son os factores que moldean as películas de Daniela Cugliandolo, que veñen dunha especie de pasado-futuro impreciso do cinema.
Daniela Cugliandolo participaba nunha montaxe teatral de As criadas, de Jean Genet, cando se topou coa posibilidade de filmar en Super 8. E unha vez que empezou non puido parar: foi así como deixou de lado o teatro, a súa ocupación de anos anteriores, para se dedicar de cheo ao cinema. E de As criadas xorde xustamente Las mucamas asesinas, serial de crimes, triloxía de películas-cartucho que definen a liña do seu cinema. A cámara de Super 8 non grava son, co cal se impón a narrativa do cinema mudo, que todo o ha de contar a través da imaxe en movemento. Incídese nos acenos e os corpos das actrices e actores, na simplicidade e o simbolismo contundente dos elementos que se mostran á cámara, e tamén en certo humor e espírito punk que despegan as películas de calquera tipo de imitación ou recreación do cinema mudo de orixe cinéfila. Estas primeiras películas lembran, así, o cinema que empezou a saír das vangardas de principios do século XX, aquelas que lle vían un potencial ao invento alén da imitación ou a conxugación doutras artes. Podemos pensar no impresionismo francés e o surrealismo, mais cun xeito de pensar que sen dúbida é do seu propio tempo, que é a creba entre milenios. É así como nos topamos con ese Nosferatu 2000, vampiro bisexual que se parece máis a un cantante de brit pop que ao Nosferatu calvo e de longos dentes de Murnau. Esta mesma ambigüidade queer cóase en relatos como o de Alicia, Lewis Carroll y el tiempo, misterioso pícnic dunha Alicia trans xunto ao Sombreireiro Tolo e o coello, mentres que a sublimación da pulsión sexual e asasina é o que parece expresar unha película como Cocinero.
Este xogo de personaxes recoñecibles da cultura ten unha vertente máis especificamente dedicada ao cinema, os seus xéneros e os seus tropos, que se advirten en películas como Gina, in fellini e Pneurosis. Gina, como referencia ao cinema negro. In fellini, como confrontación dunha parella nos decorados decadentes da Cinecittà en Roma. E Pneurosis, como un intento de recreación da escena da ducha de Psicose, de Alfred Hitchcock, nunha ducha rota.
En Pneurosis está presente a idea da expresión, mediante o cinema, dun estado mental, volvendo tamén á ligazón co impresionismo. Iso mesmo pasa con Odisea, que nos amosa un home a remar nunha barca, perdido (o comezo do filme suxire que suxeito ás veleidades dun deus caprichoso), e que pertence a unha nova etapa do cinema de Cugliandolo en que a montaxe na cámara é substituída pola montaxe con ferramentas dixitais. Só que estes modos de facer non adulteran as bases anteriores, senón que as amplían, e incorporan elementos como as superposicións e unha banda sonora creada en paralelo.
As dúas últimas películas que presentamos, Flama e Gaias, son unha sorte de rituais místicos que Cugliandolo potencia coa superposición sobre a imaxe en branco e negro de capas de cor de celuloide pintado e raiado, entrando así tamén no eido da experimentación coa materia hibridada cos formatos dixitais. Peplums mínimos e de espírito DIY.
O programa tamén inclúe dous videoclips de Cugliandolo, que dan fe da extensión do seu universo persoal á colaboración con músicos, nunha travesía marítima con Nacho Umbert & la Compañía, e nunha posta en escena entre a Bauhaus e o cubismo no caso do seu videoclip para Divididos. Por último, cabe mencionar a importancia da figura de Cugliandolo no ecosistema do cinema experimental en Super 8 na Arxentina. Como unha especie de figura bisagra entre a xeración de artistas como Caldini e Hirsch e a de cineastas como Pablo Marín, Pablo Mazzolo ou Paulo Pécora, Cugliandolo estivo alí como encarnación do que era posible facer co formato, da súa vida por explorar, e tamén como transmisora esencial dunha nova escena incipiente. O cartucho de Super 8 visto, pois, como un terreo de xogo regrado mais infindo.
Elena Duque