Latitude Mesh de Agnès Hayden, foi o proxecto elixido na pasada convocatoria de BAICC – Residencia Artística Internacional de Creación Cinematográfica 2023/24 promovida polo (S8) xunto a AC/E e o LIFT.
Agnès Hayden estudou na ECAM, especializouse en Dirección de Fotografía polo Instituto do Cinema de Madrid, onde investigou as posibilidades da fotografía no medio, e realizou un máster en LAV. En setembro de 2023, Agnès Hayden viaxou a Toronto para traballar nas instalacións do LIFT (Liaison of Independent Filmmakers of Toronto), no seu innovador proxecto enfocado na investigación da emulsión fotoquímica artesanal.
Ao termo desta residencia, comparte nesta entrevista a súa práctica alí: o resultado dun diálogo entre os químicos, as súas pinceladas de emulsión caseira e a luz. Unha profunda investigación nas magnitudes físicas da película, marabillosamente expresada, que nos deixa desexosas da súa estrea mundial no (S8) XV Mostra Internacional de Cinema Periférico, que terá lugar na Coruña entre o 31 de maio e o 9 de xuño.
– Poderías realizar unha pequena introdución do teu proxecto ‘Latitude Mesh’?
Latitude Mesh é un proxecto fílmico enfocado na investigación da emulsión fotoquímica artesanal, as súas características e posibilidades, e o seu diálogo con outras emulsións manufacturadas. A película, conceptualmente, representa un descenso na sensibilidade fotográfica, desde a emulsión reversible Tri-X, pasando pola emulsión 3378 de alto contraste para copia de películas e, finalmente, a miña propia emulsión, fabricada de forma caseira a base de químicos fotosensibles.
– Cóntanos brevemente como foi o proceso de creación durante a túa estancia no LIFT de Toronto.
O meu proceso de creación baseouse na filmación destes tres tipos de película, pondo especial atención á emulsión caseira. O meu traballo consistiu en atopar o compás entre todas as emulsións. Un día creaba o líquido fotosensible, pintándoo sobre a base de película e deixándoo repousar ás escuras, e ao día seguinte saía a filmar por Toronto cos outros tipos de película, mentres a emulsión caseira terminaba de asentarse.
Pasaba a maioría do tempo no meu cuarto en LIFT -que o staff previamente aclimatara ás miñas necesidades- no que contaba con escuridade total, unha dobre entrada fabricada con cortinas para protexela da luz, químicos, mesa de luz, rebobinadora, unha mesa ampla onde poder colocar a película unha vez fora pintada coa emulsión caseira,… O segundo sitio que máis frecuentaba era o cuarto de revelado, onde procesaba as probas feitas coa emulsión, para atopar os métodos e tempos máis óptimos de procesado. Alí tamén revelaba o resto de emulsións, e probaba outras cousas á marxe da miña obra, como solarizacións ou revelados experimentais.
Foi moi edificante para min estar tan inmersa no proxecto grazas ás condicións que se me brindaron. Fíxome conectar co meu traballo dunha forma especial e íntima. A miña forma de ver a obra foi moldeándose e evolucionando ao longo dos días a través do traballo constante e análise profunda desta. Foi un diálogo entre as miñas expectativas e pensamentos sobre as imaxes e o que elas me ofrecían tras revelalas.
– Como foi a acollida que tiveches entre a comunidade de cinema experimental de Toronto e que sensacións che transmitiu o poder traballar nun espazo como o LIFT?
Estou moi agradecida polo agarimo que sentín durante a miña residencia. Todo o staff estivo atento ás miñas necesidades (que, para o meu proxecto, eran bastantes) e ensináronme moito sobre o medio fílmico. Ao chegar, esperaba algo máis ríxido e formal, con todo, a sensación sempre foi que estaba a facer unha película entre amigos.
Durante a miña estancia, artistas e membros do LIFT ían e viñan constantemente, traballaban na súa obra, charlaban co staff e comigo… Era moi inspirador ver que a comunidade do cinema experimental en Toronto está tan viva nestes momentos. E que tanta xente nova sentimos inquietude por traballar en analóxico. Espazos como LIFT facilitan algo así, que, a priori, podería presentar moitas dificultades. Creo que é a solución idónea para que o método fílmico se manteña activo, e se xeren novas linguaxes a través deste. Quero agradecerlles especialmente a Robin Riad -técnica e administrativa en LIFT- e a Esteban Powell -membro de LIFT, ex-técnico e administrativo xunto a Robin- pola súa proximidade, consellos e apoio, xa que nada máis chegar conectamos, e desde ese momento estiveron ao meu lado.
– O teu traballo destaca na exploración técnica e o coñecemento dos procesos creativos en soporte fotoquímico. Como influíu no desenvolvemento artístico da túa obra o teu paso polo LIFT? En que puideches profundar alí?
Tras descubrir as posibilidades da emulsión caseira, obsesioneime co concepto. Estar no proceso de creación da película previamente a que a emulsión exista sequera é algo moi especial. Nas miñas primeiras probas e filmacións, sentía unha proximidade cos resultados que nunca sentín filmando de maneira convencional.
Gústame a maxia da inocencia, o non saber moi ben como xorden esas imaxes no celuloide, pero gústame máis aínda entender as cousas en profundidade. Comprender como e por que xorden esas imaxes, e saber xeralas eu en consecuencia.
Tamén me gustaba a idea de comportarme como unha alquimista contemporánea durante un tempo.
Durante os meus múltiples encontros coa emulsión líquida e o celuloide, entendín a película máis como un cadro en movemento que como unha película en si. O proceso tan artesanal de mesturar químicos, facelos reaccionar, e pintar a brochazos sobre a base de poliéster, coma se tratásese de óleo sobre lenzo, achega á obra máis á pintura que á forma cinematográfica usual. A diferenza é que eu traballaba na escuridade.
E, a pesar de ser un traballo no que a imaxe en si queda relegada a un segundo plano, en comparación aos momentos que rodean á filmación, segue sendo unha obra cinematográfica. Todo é susceptible ao cambio. Algo ríxido e establecido como a proxección a 24 frames por segundo pode desarmarse rapidamente en canto eliminas a separación entre unha fotograma e o seguinte.
– Que estímulos atopas no formato analóxico da imaxe en movemento e que crees que achega ao teu proceso de creación esta elección?
Que a luz sexa a que plasma a imaxe na emulsión, sen necesidade de transformación ou decodificación, en contraposición á gravación dixital, paréceme moi inspirador no medio analóxico. É cru e é todo o real que a imaxe pode ser. E á súa vez, a pesar de estar feito de luz, o analóxico ofrécelle á película unha magnitude física; non son só as imaxes, senón que tamén é o seu propio soporte, é a unión física entre fotogramas, o traqueteo do proxector de fondo…
É imposible levar Latitude Mesh a outro formato que non sexa o analóxico. É a investigación do formato no seu aspecto máis corpóreo, deixando á marxe o pictórico. En certa forma, deixei que a película me ofrecese as imaxes sen ningunha expectativa, porque, nun proceso tan caótico, non se poden prever os resultados. Converteuse máis nun diálogo entre os químicos, as miñas pinceladas e a luz, que a miña idea preconcibida e o resultado final.
Ese caos que ofrece o analóxico tamén me parece moi edificante para a obra, pódese ter un plan, pero despois hai que deixar que derive.
– En que parte do proceso se atopa o proxecto nestes momentos e cales serán os seguintes pasos a dar?
Terminei o son da obra hai uns días e agora mesmo estou a montar a película, guiándome a través da idea previa editada en dixital. A última fase do proxecto será sincronizar, na medida do posible, a paisaxe sonora que producín para a película e as imaxes en si. Axustando cousas aquí e alá. A emulsión caseira non pode proxectarse tantas veces como unha emulsión manufacturada porque é máis fráxil e inestable, así que teño que deixarme guiar pola intuición á hora de montar.
