GAËLLE ROUARD

PROGRAMA

Sala (S8) Palexco | Venres 7 xuño | 17:00 horas | Entrada libre a todas as sedes ata completar capacidade. Non será posible acceder ás salas unha vez empezada a proxección.

DARKNESS, DARKNESS, BURNING BRIGHT
Gaëlle Rouard | 2022 | Francia | 16 mm | 70 min

Película feita á man en dúas partes, na que se explora unha paisaxe rural de connotacións míticas. O filme constitúe un díptico: primeira parte: Prelude, segunda parte: Oraison. 

Unha escuridade, unha escuridade cuxo lume brilla 

nos bosques da noite. 

Amplos vieiros floridos, pólas novas; 

arboredos cheos de perfumes, paxaros e murmurios; 

lugar a miúdo visto de novo e sempre contemplado. 

(…)

Unha escuridade, unha escuridade cuxo lume brilla 

nos bosques da noite. 

E o tolo impulso desta alma angustiada

e que tiña a fronte circundada de cobre baixo a lúa. 

(…)

Herbas fráxiles, pólas tenras, malvas da India

e a sombra que roza e o vento que anoa 

e forte, cos puños das súas nubes, 

no horizonte verdoso, esmaga soles.

GAËLLE ROUARD

EMULSIÓN E LITURXIA

A creación de pigmentos era unha parte moi importante do traballo e os usos dos pintores nos tempos antigos. Recorrendo a insólitos materiais, tentábase imitar ou superar as cores da natureza: arxilas e rochas pulverizadas tratadas ao lume ou con outras substancias, madeira ou ósos carbonizados en po, mesturados con graxas, gomas ou ceras para poderen ser aplicados. Minerais como o sulfuro de cadmio (amarelo), o óxido de ferro (vermello), o óxido de cromo (verde) ou ferrocianuros (azul de Prusia). Animais como as cochinillas (vermello carmín) e varias especies de caracois mariños (púrpura), e plantas para xerar o azul anil. O amarelo indio crese que se producía recollendo urina de gando alimentado unicamente con follas de mango. O pintor flamengo Jan van Eyck xeralmente non empregaba azul nas súas obras, pois se obtiña do po de pedras semipreciosas como o lapislázuli: un gran luxo que debía ser pagado. A procura da cor, dos tons perfectos, era toda unha aventura alquímica antes da produción industrial. 

A chegada do cinema e do cinema a cor, trouxo consigo tamén unha infinidade de procesos de cor, máis ou menos reducidos a convencións en certo momento coas emulsións industriais de cor. Porén, neste mundo de produtos prefabricados hai cineastas que, igual que os pintores flamengos e renacentistas, buscan as substancias que lles dean os tons e saturacións perfectos; experimentan coa fotoquímica, as emulsións, os tempos e temperaturas de revelado para dar con visións ultraterrenais. Isto é o que fai desde o seu laboratorio-atelier, nunha casa situada no campo francés, Gaëlle Rouard. A de Rouard é unha busca paciente: o seu camiño no cinema empezou nos 90, nos primeiros anos do laboratorio autoxestionado por artistas MTK de Grenoble (un dos primeiros do mundo desta clase), do que foi unha parte importante: estivo á fronte do laboratorio entre 1996 e 2006. Durante eses anos en MTK, Rouard abriuse ao experimento e ao accidente e chegou a coñecer ben os materiais e a dar con novos achados, en moitas ocasións traballando con metraxe atopada e elaborando imaxes para performances colectivas multiproxector. A súa primeira película en solitario chega tamén coa separación de MTK: Unter, en 2011. E amodiño iríase movendo cara ás imaxes creadas por ela mesma, que filma pensando xa nas maneiras de as revelar e as alterar fotoquimicamente. 

Na súa maioría, as películas de Rouard compóñense de imaxes do mundo natural. E é xusto aquí usar o verbo compoñer, pois en moitas ocasións son unha colaxe case imperceptible na que unha imaxe se mete dentro doutra, ou na que varias imaxes emerxen da escuridade; paisaxes imposibles. Moitas veces o seu cinema fai pensar nun mundo de sombras, que o contén todo e que se ilumina por partes para descubrir marabillas ocultas á vista, que só aparecen ao seren tocadas pola súa cámara. En ocasións, as diferentes partes que contén esa imaxe móvense a velocidades distintas, o que acentúa o halo máxico que cobre todo o seu cinema. As películas-cadro en movemento de Rouard inducen estados meditativos e místicos, e de aí que se sinta cada proxección como unha sorte de acto litúrxico. As cores, sobrenaturais, insólitas, froito do seu traballo coa química do cinema, son parte dese poder, como o é tamén o son. Rouard traballa esta parte das súas películas cun xeito de operar e unha intensidade semellantes ás da imaxe. As súas bandas sonoras son colaxes que inclúen ruídos naturais e humanos, músicas, campás, samples borrosos de películas antigas, silencios intencionados e gravacións de campo, entre outras cousas. 

No programa que lle dedicamos, por unha banda proxectará ela mesma a súa longametraxe Darkness, Darkness, Burning Bright, e acolleremos na sección Desbordamentos a proxección performativa dalgunhas das súas obras. Películas como Unter (2011) e Les noces rompues (2014), nas que emprega metraxe atopada. Nesas sutís performances, Rouard detén a película e intervén nela en directo colocando lentes anamórficas e prismas diante do feixe de luz do proxector, entre outras operacións. 

Darkness, Darkness, Burning Bright componse de dúas partes, Prelude e Oraison. Como Rouard especifica, a copia que adoita proxectar non é unha copia, senón o orixinal do filme: non traballa en negativo, senón en reversible, ou con película solarizada, de modo que o que vemos é o que sae do seu atelier de pintora-cineasta. A cinta condúcenos por unha paisaxe escura, crepuscular, onde a luz parece emanar directamente dos animais, as montañas, as árbores, as plantas. Hai rimas entre imaxes, hai recorrencias sonoras. Adentrámonos nun mundo natural que non parece deste mundo; o estado emocional de quen contempla a película é alterado sen remedio. É así como a liturxia que emana da emulsión se derrama sobre nós, pois a proxección de Darkness, Darkness, Burning Bright é toda unha cerimonia para eses «crentes do cinema» dos que falaba José Val del Omar.

Elena Duque