No programa de cinema “corporal” deseñado por Dietmar Schwärzler, da cooperativa e distribuidora de cine experimental austríaca sixpackfilm, Mara Mattuschka é un dos nomes destacados: veremos tres dos seus traballos. Reproducimos aquí fragmentos da conversa entre Mattuschka e Peter Tscherkassky incluída no libro GEGENSCHUSS –16 Regisseure aus Österreich, editado por Peter Illetschko.
Tscherkassky: Na maior parte das túas películas a sexualidade ten un papel central. Case sempre sacas a colación o teu corpo. Que papel xoga na túa obra?
Mattuschka: Uso o corpo como instrumento e tamén como expresión dunha idea. Está a idea do corpo e a realidade do corpo e do sentido físico do corpo. Canto máis consciente me fago destas cousas, máis se converte o corpo en instrumento. Neste sentido, o meu corpo de muller convértese no mellor instrumento que coñezo. Non hai nada que sirva tan ben a este propósito. Para min é pincel, lapis e pensamento. Pero non quero romper tabú ningún. Nunca quixen facelo. Se alguén quere romper tabús, estes quedan na superficie. As obras só conseguen profundidade cando unha deixa entrar o que realmente lles pertence. Pero para min nunca se trata directamente de sexo. Quero algo psicolóxico e exprésoo co corpo como medio, coa linguaxe do corpo. Así é como entra o elemento erótico. Pero teño unha relación moi física co corpo, máis ca lingüística. Ese é tamén un motivo moi básico que aparece nos meus filmes: o entendemento non verbal. Iso tamén ten que ver coa pintura, con comprender opticamente un obxecto. É posible masturbarse e, mentres tanto, mirar o radiador e pensar que o radiador é parte de ti e tamén unha cousa en si mesma.
Que ten que ver iso coa masturbación?
Ten que ver coa asimilación. A pintura é tamén un proceso de asimilación. Inhalas un obxecto e vólvelo expulsar; naturalmente, non na súa integridade, pero devolves unha parte da súa esencia.
Como unha representación simbólica e unha erotización da relación co mundo exterior?
Como unha encarnación! É case coma se comeses un obxecto. Esta encarnación ten o efecto de estardes completamente presentes e formardes unha unidade. Na action painting é moi forte. Aí, cada movemento é asemade un pensamento e un impulso do sentimento. O movemento e maila mente forman unha unidade.
Adoito presentas a túa cara e mailo teu corpo distorsionados e feos, ou manchados de pintura que semella cotra. Trátase simplemente dunha rebelión contra a nosa estética corporal?
Hai certos elementos que uso unha e outra vez, e significan algo distinto de cada volta. Para min, a cotra é un signo con varios significados. En Loading Ludwig, por exemplo, interpretei as pezas en bragas como pezas escritas (a linguaxe escrita das bragas) e como “cultura”: a transición fluída entre o “bioloxismo” en forma de cu e a civilización en forma de bragas. Un signo do excremento nun calendario. Como papel hixiénico, que tamén é un calendario: algo recorrente e non obstante diferente cada día. Estas cousas apuntan á transitoriedade, que doutro xeito queda reprimida.
A túa película máis punxente en termos aforísticos é Es hat mich sehr gefreut. Aquí tamén usas unha película extremadamente dura e de gran contraste. Ata que punto estes aspectos formais xogan un papel en termos de contido?
Xa usara esta película moito antes. Para min, ten case o carácter da escritura, ese branco e negro crea unha imaxe escrita. Loading Ludwig ten unha gran escala de grises. As curtametraxes, non obstante, son como unha única frase. E con este material a película enteira convértese nun carácter escrito. En Es hat mich sehr gefreut as gafas de sol teñen o papel protagonista. Ao principio quería que Mimi Minus levase as gafas a modo de escudo mentres se masturbaba. Despois deille a volta: quita as gafas. Na vida vai de incógnito, na sexualidade revélase: ábrese ao mundo.
*
O teu álter ego, Mimi Minus, ten o que quizais sexan características infantís. Que idade sentes que tes?
Penso que teño entre oito e oitenta anos. E intento comprender e amar o obvio. Sen demasiada superestrutura. Canto máis vella son, máis simple é. Na miña infancia era completamente distinta, moito máis adulta! Daquela tentaba entender as cousas e crear construcións lóxicas. E ás veces, iso tiña resultados dramáticos. Por exemplo, tiña unha teoría moi exacta de como se facían os nenos. Pensaba: bioelementos pasan do home á muller. Pero o que non sabía era por que só a xente casada tiña fillos e como sabían os bioelementos que dúas persoas estaban casadas. Tiña uns oito anos daquela. Pregunteille á miña nai e díxomo: deitouse e ensinoume a súa vaxina. Foi a primeira vez que tiven unha cona na cara. Nese momento quedei en shock, e sentinme incriblemente pequena porque, primeiro, eu saíra de aí, e segundo, amosouma moi libremente e eu estaba moi inhibida, e terceiro, o shock máis grande: como era posible que non soubera nada ata ese momento? Como era posible que non o deducira antes! E dalgunha maneira ese sentimento de inferioridade seguiu a influírme ata hoxe.
